01. DE PERFECTE MIX
- interview met ideaDJ Ramon Vullings
Zoals een DJ muziek mixt tot een nieuwe sound, zo brengt Ramon Vullings ideeën uit verschillende hoeken van de wereld samen om ze te combineren tot een perfecte mix: van verleden tot heden, uit verschillende organisaties en culturen. “Mijn hoofdthema is leren van andere sectoren.”
Als consultant bij grote internationale adviesbureaus, adviseerde de geboren Brabander Ramon Vullings, twintig jaar lang internationale bedrijven en woonde hij in Parijs en München. Tien jaar geleden begon hij voor zichzelf en streek neer in Antwerpen met zijn vrouw en twee zoons. Zijn kinderen van 5 en 11 gaan daar naar de Vrije School, een bewuste keuze.
Wat is je link met het onderwijs?
“Ik ben gastdocent bij de IE Business School in Madrid en freelance docent bij de studie Technische Bedrijfskunde van Fontys Hogescholen. Vijfentwintig jaar geleden studeerde ik technische bedrijfskunde in Eindhoven en daar ontmoette ik Hans Kokhuis. Hans was de trekker van een nieuwe onderwijsvorm destijds, projectgestuurd onderwijs. Daar heb ik toen samen met een klein groepje medestudenten voor gekozen. Het merendeel koos voor de traditionele klassikale vorm.
Het was pionierswerk en een geweldige keuze. Ik heb er vrienden voor het leven gemaakt, onder wie Hans, die mijn mentor werd en een goede vriend. Hij staat voor meer creativiteit in het bedrijfsleven. Al mijn huidige werk en de vier managementboeken die ik schreef, zijn schatplichtig aan zijn denken.”

'Mijn hoofdthema is leren van andere sectoren', aldus Ramon Vullings
Hoe breng jij creativiteit in bij de opleiding Technische Bedrijfskunde?
“Wij hebben bijvoorbeeld de Cultuurdouche bedacht voor eerstejaars. In één week tijd ervaren ze hoe de hele studie werkt, wat er van hen verwacht wordt. Ze worden in de studie ondergedompeld, moeten zelf initiatief tonen, onderzoek doen, naar bedrijven toe. Leren door te onderzoeken en te ervaren. Je kunt er meer over lezen op Cultuurdouche.nl.
Wat we willen bereiken is dat de studenten ondernemender worden. We sturen ze bijvoorbeeld in kleine groepen naar een industrieterrein en laten ze een rondleiding regelen bij een bedrijf, op de dag zelf. Na zo’n dag komen ze terug met een gevoel van ‘Wauw, dit lukt ons dus gewoon!’ Ze zijn dan vol van vertrouwen en dat hebben we ze in de eerste week al meegegeven.”
Wat kunnen onderwijsprofessionals van jou leren?
“Mijn hoofdthema is leren van andere sectoren. Het onderwijs zit grotendeels nog in een paradigma van de jaren vijftig: het opleiden van fabrieksarbeiders. Klassikaal met een persoon voor de klas die altijd de oplossing weet, aan het zenden is. Terwijl er zoveel te leren is van andere onderwijssystemen, van andere culturen, uit andere tijden: cross-industry, cross-history, cross-culture.
Onze kinderen gaan in Antwerpen naar de Vrije School en ik zie dat veel onderwijsinnovaties te herleiden zijn tot principes die Rudolf Steiner begin vorige eeuw al bedacht en beschreef. Bewustzijn van de verschillende ontwikkelingsfases van kinderen, het besef van de natuur, de seizoenen, kleurgebruik, het aanwakkeren van creativiteit.
“We zoeken vernieuwing in nieuwe ideeën en vergeten naar het verleden te kijken. Er valt zoveel te leren van andere onderwijssystemen, culturen en tijden”
Mensen zoeken vaak vernieuwing in nieuwe ideeën en vergeten naar het verleden te kijken. Naast Steiner heb je Maria Montessori, Célestine Freinet. In methodescholen is al heel goed nagedacht over veel van deze dingen. Mits je deze ideeën natuurlijk vertaald naar de huidige tijd.”
Welke uitdagingen zie je binnen het onderwijs?
“Wij merken bij Fontys dat de instroom in februari toeneemt. Dat zijn studenten die eerst aan een andere studie zijn begonnen en dan in februari bij ons starten. Ze hebben meer moeite met kiezen. Een studie kiezen is ook lastig. Open dagen geven vaak geen volledig beeld van wat een studie behelst. Wij zien het aantal mensen dat switcht toenemen. Ik denk dat er met jongeren te weinig gewerkt wordt aan de vraag: ‘Wat wil ik zelf?’ Er ligt veel druk op ze om te presteren. Hierdoor zijn veel jongeren bang dat ze niet de juiste keuze maken.”
Die prestatiedruk is een heel actueel thema.
“Gelukkig beginnen we nu een beetje uit dat tijdsbeeld te stappen. Onze onderwijsminister is daar al heel goed mee bezig. Ik ben ontzettend blij met Robbert Dijkgraaf. Hoewel hij zelf bij een topinstelling werkte, zegt hij steeds vaker heel helder: mbo-ers hebben we keihard nodig. Zij moeten straks de zonnepanelen en andere duurzame technologie installeren die onze samenleving beter maakt. Zijn visie onderschrijf ik volledig. Wat dat betreft ben ik zeer hoopvol voor het onderwijs.”
Meer weten over de perfecte mix? Hoor Ramon Vullings live tijdens het Onderwijs Innovatie Festival op 24 mei 2023.
02. HOE WORD JE EEN ideaDJ?
Zelf ideaDJ worden? Dat kan! Ramon Vullings beschrijft de drie basisingrediënten die je nodig hebt. “De sleutel is om op een slimme manier ideeën aan te pakken en concepten uit verschillende bronnen te combineren tot een perfecte mix.”
De basisingredienten voor elke ideaDJ:
Schoonheid - “In de zin van een elegant proces of elegante oplossing. Niet per se een esthetische schoonheid. Denk bijvoorbeeld aan de verpakking van Apple computers: dat is alleen maar papier. Elegant en duurzaam.”
Waarde - “Vraag je als school af: wie wonen er om ons heen, is wat wij doen goed voor de natuur, hoe zorgen we goed voor ons personeel, is wat juridisch gezien mag in de bedrijfsvoering ook het juiste? Wat is er beschikbaar binnen de school of in de omgeving, zijn er bedrijven of organisaties waarmee we kunnen samenwerken binnen ons onderwijs?”
Impact - “Wat je doet moet echt zijn. Een echte ideaDJ neemt niet letterlijk ideeën over, maar past ze aan om impact te hebben. Dus niet copy-paste, maar copy-adapt-paste. Dit om echt duurzame en maatwerkoplossingen te vinden. En veranderen doe je uiteraard om zaken te verbeteren. Veranderen om te veranderen is zinloos.”
03. ORGANISED CURIOSITY
- fragment uit Great Leaders Mix and Match
Ramon Vullings schreef Great Leaders Mix and Match, een Engelstalig handboek vol tips om creatiever met problemen om te gaan. Speciaal voor Onderwijscommunity koos hij een fragment uit zijn boek om te delen met het onderwijsveld.

How do you learn?
“When and how do you really learn? The metaphors we use for education are definitely getting old. Many people mistake schooling for education and most schools are still following a ‘factory worker as output’ design principle. If you are reading this book, you are probably an intrinsically motivated self-learner, a great ideaDJ attitude.
Do you find yourself during or directly after watching an interesting film or documentary googling for more information, for verification? Me too! I call this ‘After-Movie-Wikipedia-Rabbit-Hole’-syndrome… or a magical path to knowledge. This is for instance how I discovered that the French region of Normandy got its name after a peace settlement when the Northmen invaded Paris (movie tip: Vikings on Netflix).
At the start of my studies Industrial Engineering and Management at the University of Applied Sciences in Eindhoven, the Netherlands, I was fortunate to encounter my teacher Hans Kokhuis. He showed us the beauty of applied creativity triggered by curiosity.
He surprised us all with a wonderful start to our education called the ‘Culture Shower’. This was an initiation week in which we were tasked to figure out ourselves what our four-year university college was going to be about. We were to do this by relating to the movie, The Karate Kid; dealing with insecurity; helping each other; learning to draw mind maps; conducting interviews with business leaders; and finally presenting our insights to each other. It was a confusing and wonderful start of the project – not classical lesson-based education at all!
“It has become easier than ever to educate yourself: if you want to learn a skill, just check YouTube!”
Hans showed us a way in which we could direct our own paths in education – and later, business live – by triggering our self-reliance and curiosity. Hans later became a very good friend and also my mentor. Thank you Hans, for everything!
Embracing curiosity
Luckily there are more and more educational institutes now that embrace curiosity, experimentation and discovery. Fontys PULSED is a beautiful example of this: guided by Jochem Goedals and his team, students are challenged to embrace TEC (Technology, Entrepreneurship and Creativity). Embrace TEC is an international course that can be attended by students with a background in both technical and non-technical bachelor programmes.
The content of the course builds on the idea that disciplinary, cultural and intellectual diversity, combined with a creative and open mind-set, drives successful (societal, business and technological) innovation.
When I walk around on site it’s wonderful to see what is available to students these days: ranging from knowledge access via high-speed internet, to 3D printers, sensors, and often direct contact with the greatest thinkers of old and current time. And these days for those who love to learn, it has become easier than ever to educate yourself. As a general principle: if you want to learn a skill, just about any skill… just check YouTube! From wooden cabin construction, to running your own mail server or facilitating deep democracy sessions, it’s there. The key advantage of video is that it visually explains and allows you to pause and rewind, over and over again.
“Your own path and rabbit-holes define you. Your experience is different because you bring other elements into your mix”
Your own path and rabbit-holes define you. Your experience is different because you bring other elements into your own mix. So it is truly unique. On the other hand, digital imprints are more superficial compared to tactile ones. Maybe you have the same experience: you know you’re encountered something, you stored it on your computer… yet… you have no idea where… maybe in your Evernote, bookmarks, OneNote, other note taking app… or maybe you are sure it’s in your note app, yet you just can’t find it… when you need it! Aaargghhh!
Besides my trusted notebook, I normally use a large piece of A3 paper (in landscape) to sketch out my thinking and make notes. I then take out my camera and – here’s the magic – make a screenshot (not a picture) of my notes, as I know that later on I will never be able to find the picture again unless I would spend the time moving it to a specific album.